“Czytając książki o zdrowiu, uważajcie. Jeden błąd drukarski może was zabić”.
M. Twain
Photo by mohamed Hassan on Pixabay
Posty oznaczone jako książka
Książka – to mędrzec łagodny i pełen słodyczy
“Książka – to mędrzec łagodny i pełen słodyczy, który puste życie napełnia światłem, a puste serca wzruszeniem”.
K. Makuszyński
Photo by Sofia Iivarinen on Pixabay
Aktualność książki “JavaFX 9. Tworzenie graficznych interfejsów użytkownika”
Tekst książki jest aktualny na dziś, czyli 17 kwietnia 2021, przy uwzględnieniu uwag z poniższego artykułu.
Od czasu wydania mojej i taty książki, o której pisałam w artykule Kulisy powstania książki “JavaFX 9. Tworzenie graficznych interfejsów użytkownika”, pojawiły się kolejne wersje Javy i JavaFX troszkę się zmieniła (o tych zmianach możesz przeczytać w tekście Zmiany w JavaFX od JavaFX 9). Mimo to książka jest nadal aktualna, a ponieważ chcemy, żebyście mogli z niej swobodnie i wygodnie korzystać, wykorzystując najnowszą wersję JDK, w tym artykule opisujemy zmiany i udostępniamy zaktualizowane kody.
Zmiany w rozdziale 30 – Nashorn
“Rozdział 30. Nashorn”, poświęcony wersji JavaScript “Nashorn”, przeznaczonej dla JDK, stracił rację bytu w dniu 15 września 2020, wraz z pojawieniem się JDK 15, z którego Nashorn został ostatecznie usunięty.
Zmiany w rozdziale 34 – FXML
W tym rozdziale pojawia się kilka przykładów, pokazujących obsługę przycisków przy użyciu JavaScript Nashorn. W związku z usunięciem Nashorna, przykłady te od wersji JDK 15 już nie działają.
Zmiany w rozdziale 36 – modularyzacja
“Rozdział 36. Modularyzacja” tylko pośrednio dotyczy JavaFX. Kiedy pisaliśmy książkę, było to zagadnienie nowe, wymagające dokładniejszego omówienia. Dzisiaj wszyscy ten temat znają, a w Internecie jest mnóstwo dobrych materiałów przybliżających związane z nim problemy. Dlatego gdybyśmy wydawali nową wersję książki, ten rozdział zostałby prawdopodobnie usunięty. Mimo to wszystko, co w nim powiedziano, jest nadal aktualne.
Zmiany w kodzie
Kod projektu został przejrzany, sprawdzony i zweryfikowany zgodnie z powyższymi uwagami. Zmiany w kodzie w stosunku do wersji pierwotnej są następujące:
- Ścieżki do plików obrazków, które zaczynały się od ‘src/’, teraz zaczynają się od ‘JavaFX9/src/’ ze względu na zmiany w układzie modułów.
- Usunięto Rozdział 30. “Nashorn” ze względu na usunięcie tego języka z JDK.
- W przypadku urli ścieżka zmienia się z:
URL url = this.getClass().getClassLoader().getResource("JavaFX9/src/resources/html/alert.html");
na:
URL url = this.getClass().getResource("/resources/html/alert.html"); - Z powodu usunięcia języka Nashorn usunięto pliki:
- Listing34_05.java oraz /resources/listing34_05.fxml
- Listing34_06.java oraz /resources/listing34_06.fxml
- Listing34_07.java oraz /resources/listing34_07.fxml
- Listing34_08.java oraz /resources/listing34_08.fxml
- Listing34_12.java oraz /resources/listing34_12.fxml
- Folder ‘math’ dołączono do projektu jako moduł.
- W module ‘math’ dodano brakujący folder ‘assets’
- Pominięto projekty od Rozdzial36_1 do Rozdzial36_6. Nie wymagają one poprawek i można je ściągnąć ze strony Helionu.
Nowy kod
Poprawiony i zaktualizowany kod w postaci projektu IntelliJ IDEA możecie ściągnąć stąd:
UWAGA!
Jeżeli korzystacie z Google Chrome, przy pobieraniu mogą się pojawić ostrzeżenia o treści: “Plik JavaFX9.zip jest rzadko (albo: nie jest często) pobierany i może być niebezpieczny”. Możecie je zignorować – w plikach nie ma nic niebezpiecznego, a ostrzeżenie pojawia się ze względu na to, że zip zawiera pliki *.iml, charakterystyczne dla projektów IntelliJ IDEA, które są rzadko przesyłane.
Jeżeli w IntelliJ Idea będzie środowisko o nazwie “15” (czyli Open JDK 15.0.2) oraz biblioteka globalna o nazwie “javafx” (JavaFX 15.0.1), nie będziecie mieć problemu z importem projektu.
Do projektu trzeba dodać (tak jak się dodaje bibliotekę) dwa pliki *.jar obecne w folderze src/resources/jars.
W pliku do ściągnięcia nie umieszczano materiałów dotyczących rozdziału 36. Nie wymagały one żadnej zmiany i właściwie są już mało użyteczne, choć wciąż aktualne. Jeśli potrzebujesz – możesz użyć kodów dostępnych na stronie książki w Wydawnictwie Helion.
Nasza książka o JavaFX
Nasza książka o JavaFX już dostępna na stronie Helionu. Bardzo ją Wam polecam. Mimo że dotyczy Javy 9, jest kompatybilna z najnowszą wersją JavaFX, z uwzględnieniem zmian, o których czytaliście w powyższym tekście. Jest napisana przystępnym językiem, tłumaczy zagadnienia w prosty, jasny sposób i pozwala szybko nauczyć się korzystania z funkcjonalności JavaFX. Można ją traktować jako podręcznik, czytając krok po kroku, ale też nic nie stoi na przeszkodzie, by korzystać z niej, szukając konkretnych zagadnień.
Oprócz książki Helion udostępnia też pliki z kodami źródłowymi. Warto je pobrać, bardzo się przy nich napracowaliśmy, ale w efekcie powstał kod, który ułatwia zrozumienie treści znajdujących się w książce. Wszystkie kody można uruchomić i zobaczyć w praktyce, jak działają poszczególne elementy JavaFX. Pliki znajdują się tutaj:
Zmiany w JavaFX od JavaFX 9
Od czasu wydania mojej i taty książki, o której pisałam w artykule Kulisy powstania książki “JavaFX 9. Tworzenie graficznych interfejsów użytkownika”, pojawiły się kolejne wersje Javy i JavaFX troszkę się zmieniła. Nie są to duże zmiany, ale warto o nich wspomnieć.
Zmiany w JavaFX 10
W JavaFX 10 nie było żadnych zmian w stosunku do Java 9. JavaFX została jedynie przeniesiona z Oracle do OpenJFX.
Zmiany w JavaFX 11
JavaFX 11 stała się zestawem modułów oddzielonych od JDK 11, wymaga jednak obecności przynajmniej OpenJDK 10, a najlepiej JDK 11, które jest rekomendowane.
Od tej wersji autonomiczne (standalone) moduły javafx.* są ładowane przez ładowarkę klas aplikacji i domyślnie nie wymagają zezwoleń (permissions). Aplikacje, które mają być uruchamiane z menedżerem bezpieczeństwa muszą specyfikować plik polityki bezpieczeństwa używając “-Djava.security.policy”, a także udzielając pozwolenia na każdy moduł javafx.*.
Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie JDK-8210617.
W tej wersji naprawiono też niektóre błędy i wprowadzono szereg rozszerzeń, ich listę znajdziesz tu: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 11.
Najważniejszą zmianą jest dodanie FX Robot API z klasą javax.scene.robot. Robot w module javafx.graphics.
Zmiany w JavaFX 12
W wersji JavaFX 12 brak przełomowych zmian. Listę rozszerzeń i naprawionych błędów znajdziesz tutaj: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 12.
Warte zauważenia jest dodanie obsługi File API oraz FileReader w WebView.
Zmiany w JavaFX 13
Ta wersja nie wnosi nic szczególnie istotnego. Lista rozszerzeń i naprawionych błędów znajduje się tu: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 13.
Zmiany w JavaFX 14
W wersji JavaFX 14 nadal brak przełomowych zmian. Listę rozszerzeń i naprawionych błędów znajdziecie tutaj: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 14.
Warte zauważenia jest wprowadzenie obsługi HTTP/2 do WebView.
Zmiany w JavaFX 15
Również i w tej wersji nie pojawiło się nic szczególnie istotnego. Listę rozszerzeń i naprawionych błędów dla JavaFX 15 znajdziecie tu: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 15, a dla JavaFX 15.0.1 tu: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 15.0.1.
Zmiany w JavaFX 16
Listę rozszerzeń i naprawionych błędów dla JavaDX 16 znajdziecie tutaj: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 16.
W tej wersji pojawia się dość istotna zmiana: od teraz JavaFX musi być załadowana z modułów umieszczonych na ścieżce modułów (MODULEPATH). Nie może być ładowana ze ścieżki klas (CLASSPATH).
Oprócz tych zmian w JavaFX 16 pojawił się też odkryty przez nas błąd. Do wykonania kodu tworzenia migawek zawierajacych linię
BufferedImage bi = SwingFXUtils.fromFXImage(wi, null);
wymagane są moduły java.desktop i javafx.swing. Niestety, ‘module-info.java’ wyrzuca komunikat pokazany na obrazku poniżej:
Usunięcie linii dotyczącej ‘java.desktop’ niczego nie zmienia, ale kod mimo wszystko się wykonuje. Prawdopodobną przyczyną komunikatu jest błąd w module ‘javafx.swing’. Problem występuje tylko w JavaFX 16, we wcześniejszych wersjach JavaFX się nie pojawia.
Nasza książka o JavaFX
Nasza książka o JavaFX już dostępna na stronie Helionu. Bardzo ją Wam polecam. Mimo że dotyczy Javy 9, jest kompatybilna z najnowszą wersją JavaFX, z uwzględnieniem zmian, o których czytaliście w powyższym tekście – ich realizację znajdziecie w artykule Aktualność książki “JavaFX 9. Tworzenie graficznych interfejsów użytkownika”. Książka jest napisana przystępnym językiem, tłumaczy zagadnienia w prosty, jasny sposób i pozwala szybko nauczyć się korzystania z funkcjonalności JavaFX. Można ją traktować jako podręcznik, czytając krok po kroku, ale też nic nie stoi na przeszkodzie, by korzystać z niej, szukając konkretnych zagadnień.
Oprócz książki Helion udostępnia też pliki z kodami źródłowymi. Warto je pobrać, bardzo się przy nich napracowaliśmy, ale w efekcie powstał kod, który ułatwia zrozumienie treści znajdujących się w książce. Wszystkie kody można uruchomić i zobaczyć w praktyce, jak działają poszczególne elementy JavaFX. Pliki znajdują się tutaj:
Stawiłem sobie pomnik trwalszy niż ze spiżu
“Stawiłem sobie pomnik trwalszy niż ze spiżu.
Od królewskich piramid sięgający wyżej;
Ani go deszcz trawiący, ani Akwilony
Nie pożyją bezsilne, ni lat niezliczony
Szereg, ni czas lecący w wieczności otchłanie.
Nie wszystek umrę, wiele ze mnie tu zostanie
Poza grobem. Potomną sławą zawsze młody,
Róść ja dopóty będę, dopóki na schody
Kapitolu z westalką cichą kapłan kroczy.
Gdzie z szumem się Aufidus rozhukany toczy,
Gdzie Daunus w suchym kraju rządził polne ludy,
Tam o mnie mówić będą, że ja, niski wprzódy,
Na wyżyny się wzbiłem i żem przeniósł pierwszy
Do narodu Italów rytm eolskich wierszy.
Melpomeno, weź chlubę, co z zasługi rośnie,
I delfickim wawrzynem wieńcz mi skroń radośnie”.Horacy “Exegi monumentum”, tł. Rydel
Photo by Greg Reese on Pixabay
Ta książka łagodnie mnie napomina
“Ta książka łagodnie mnie napomina nie pozwala
bym zbyt szybko biegł w takt toczącej się frazy
każe wrócić do początku wciąż zaczynać od nowa
Od pół wieku tkwię po uszy w Księdze pierwszej rozdział trzeci wers VII
I słyszę głos: nigdy nie poznasz Księgi dokładnie
powtarzam literę po literze – ale mój zapał często gaśnie
Cierpliwy głos książki poucza:
najgorszą rzeczą w sprawach ducha jest pośpiech
i jednocześnie pociesza: masz lata przed sobą
Mówi: zapomnij ze czeka ciebie jeszcze dużo stronic
Tomów łez bibliotek czytaj dokładnie rozdział trzeci
W nim bowiem jest klucz i przepaść początek i koniec
Mówi: nie żałuj oczu świec inkaustu przepisuj starannie
werset za wersetem a kopiuj ściśle jakbyś odbijał w lustrze
słowa niezrozumiale wyblakłe o trojakim znaczeniu
Myślę z rozpaczą że nie jestem ani zdolny ani dość cierpliwy
bracia moi są bieglejsi w sztuce
słyszę ich drwiny nad głową widzę szydercze spojrzenia
o późnym zimowym świcie – kiedy zaczynam od nowa”.Z. Herbert “Książka”
Rdz 3,7: “A wtedy otworzyły się im obojgu oczy i poznali, że są nadzy; spletli więc gałązki figowe i zrobili sobie przepaski.”
Photo by Mystic Art Design on Pixabay
Gdyby nuta powiedziała: jedna nuta nie czyni muzyki
“Gdyby nuta powiedziała: jedna nuta nie czyni muzyki… nie byłoby symfonii.
Gdyby słowo powiedziało: jedno słowo nie tworzy stronicy… nie byłoby książki.
Gdyby cegła powiedziała: jedna cegła nie tworzy muru… nie byłoby domu.
Gdyby kropla wody powiedziała: jedna kropla nie może utworzyć rzeki… nie byłoby oceanu.
Gdyby ziarno zboża powiedziało: jedno ziarno nie może obsiać pola… nie byłoby żniwa.
Gdyby człowiek powiedział: jeden gest miłości nie ocali ludzkości… nie byłoby nigdy na ziemi sprawiedliwości i pokoju, godności i szczęścia.
Jak symfonia potrzebuje każdej nuty,
Jak książka potrzebuje każdego słowa,
Jak dom potrzebuje każdej cegły,
Jak ocean potrzebuje każdej kropli wody,
Jak żniwo potrzebuje każdego ziarna zboża,
Tak cała ludzkość potrzebuje ciebie”.M. Quoist
Nie można otworzyć nowego rozdziału w życiu
“Nie można otworzyć nowego rozdziału w życiu, czytając po raz kolejny ostatni”.
Pismo Święte rośnie
“Pismo Święte rośnie wraz z czytającym”.
św. Grzegorz Wielki
Dziewczyny kodują, czyli powieści dla przyszłych programistek
Reshma Saujani, założycielka organizacji Girls Who Code, napisała, że
“[…] brakuje książek, które opisywałyby, jak to jest być dziewczyną programistką. Zawsze powtarzam, że nie można stać się kimś, kogo w życiu się nie widziało. Ani o kim nic się nie czytało. Musimy czytać o dziewczynach takich jak my, żeby mieć odwagę próbować nowych rzeczy!” – “Kod przyjaźni”, s. 5-6).
Cóż, teraz już nie brakuje – książki Stacii Deutsch “Kod przyjaźni” i “Przyjaciółki rządzą” wypełniają tę lukę, a sądząc z komunikatu na końcu drugiego tomu serii, będzie ona kontynuowana.
O czym są te książki?
Książeczki z serii “Dziewczyny kodują” to powieści dla dziewczynek w wieku 10 – 12 lat. Opowiadają o czterech (a w drugim tomie – pięciu) przyjaciółkach, które zaczęły się uczyć kodowania. A jednocześnie przemycają pewną dawkę wiedzy programistycznej – głównie dotyczącej sposobów myślenia, ale też pseudokodu i terminologii. Książki są ciekawe, a bohaterki zróżnicowane – co jest bardzo ważne, bo pokazuje, że “programować każdy może”. Narratorką każdej z książek jest inna dziewczynka z tej samej grupy, co pozwala przyjrzeć się stworzonemu światu z różnych perspektyw.
W pierwszym tomie dziewczynki znajdują tajemnicze listy, w których otrzymują zadania do wykonania. Zadania są oczywiście związane z programowaniem – listy zapisane są pseudokodem. Jednocześnie czytelniczka jest ostrożnie wprowadzana w tajniki myślenia programistycznego oraz podstawowych elementów pseudokodu. W kolejnym tomie dziewczynki biorą udział w hakatonie – konkursie programistycznym, w którym ich zadaniem jest zaprogramować robota tak, by przeszedł przez labirynt. Jednocześnie pojawiają się kolejne terminy oraz prezentowany jest sposób, w jaki tworzy się oprogramowanie.
Trochę zastrzeżeń
Chociaż książki są dobrze napisane i nie zawierają błędów merytorycznych, pewne moje zastrzeżenia budzi tłumaczenie elementów pseudokodu na polski. Pojawia się ono tylko w pierwszym tomie – był to trudny wybór tłumaczki, która musiała zdecydować się albo na formę angielską, która mogłaby być niezrozumiała dla nieznającej angielskiego dziewczynki, albo na formę polską, która jednak odbiera temu fragmentowi część wymiaru edukacyjnego. W drugim tomie w analogicznej sytuacji pojawia się już słówko angielskie.
Drugie moje zastrzeżenie to trochę zbyt skomplikowany język, którym napisana jest jedna z definicji pod koniec książki – nie jestem pewna, czy czytająca dziewczynka zrozumie o co chodzi. To jednak są drobiazgi.
Czy warto podarować dziewczynce książkę z serii “Dziewczyny kodują”?
Książki same w sobie przedstawiają pewną wartość merytoryczną, przekazują podstawową wiedzę zarówno o podstawowych terminach związanych z kodowaniem, jak i o potrzebnym do tego sposobie myślenia. Są też ciekawe. Nie to jednak stanowi o ich wartości. Moim zdaniem najważniejsze jest to właśnie, co powiedziała cytowana wyżej Reshma Saujani – pokazują, że programowanie jest także dla dziewczynek, i że może być dla nich świetną zabawą. I że może się nim zajmować każdy. Nieważne, czy jest dziewczynką, czy chłopcem, typem strojnisi czy sportsmenki. Kodować każdy może.
Książki burzą też mit samotnego, niechętnego ludziom programisty-ekscentryka i pokazują, że programowanie to tak naprawdę często praca zespołowa. A tym samym zachęcają dziewczynki do podjęcia pierwszych prób. I to właśnie liczy się dla mnie w tych powieściach najbardziej.
Wszystkie cytaty w tekście pochodzą z książkek Stacii Deutsch “Kod przyjaźni” i “Przyjaciółki rządzą” z serii “Dziewczyny kodują”. Tł. K. Rosłan, Warszawa 2017.