Aktualność książki “JavaFX 9. Tworzenie graficznych interfejsów użytkownika”

Tekst książki jest aktualny na dziś, czyli 17 kwietnia 2021, przy uwzględnieniu uwag z poniższego artykułu.

Od czasu wydania mojej i taty książki, o której pisałam w artykule Kulisy powstania książki “JavaFX 9. Tworzenie graficznych interfejsów użytkownika”, pojawiły się kolejne wersje Javy i JavaFX troszkę się zmieniła (o tych zmianach możesz przeczytać w tekście Zmiany w JavaFX od JavaFX 9). Mimo to książka jest nadal aktualna, a ponieważ chcemy, żebyście mogli z niej swobodnie i wygodnie korzystać, wykorzystując najnowszą wersję JDK, w tym artykule opisujemy zmiany i udostępniamy zaktualizowane kody.

Zmiany w rozdziale 30 – Nashorn

“Rozdział 30. Nashorn”, poświęcony wersji JavaScript “Nashorn”, przeznaczonej dla JDK, stracił rację bytu w dniu 15 września 2020, wraz z pojawieniem się JDK 15, z którego Nashorn został ostatecznie usunięty. Z czasem jednak pojawiły się zmodularyzowane biblioteki Nashorn 15.3, których można używać poprzez Maven albo niezależnie od niego.

Biblioteka Nashorn 15.3

Tutaj znajdziesz plik IdeaIntellij z aktualnymi kodami dotyczącymi Nashorna i FXML, a tutaj potrzebne pliki JAR. Projekt zawiera kody do rozdziału 30 i komplet kodów do rozdziału 34, w tym również te przykłady, które nie wymagają użycia biblioteki Nashorn. Konieczne jest stworzenie biblioteki nashorn, którą można utworzyć z załączonych plików JAR, wymagane jest też JDK oraz JavaFX – najlepiej w wersji 17.0.1.

Zmiany w rozdziale 34 – FXML

W tym rozdziale pojawia się kilka przykładów, pokazujących obsługę przycisków przy użyciu JavaScript Nashorn. W związku z usunięciem Nashorna, przykłady te od wersji JDK 15 przestały działać. Ponieważ jednak obecnie ponownie można używać Nashorna, można również używać FXML.

Zmiany w rozdziale 36 – modularyzacja

“Rozdział 36. Modularyzacja” tylko pośrednio dotyczy JavaFX. Kiedy pisaliśmy książkę, było to zagadnienie nowe, wymagające dokładniejszego omówienia. Dzisiaj wszyscy ten temat znają, a w Internecie jest mnóstwo dobrych materiałów przybliżających związane z nim problemy. Dlatego gdybyśmy wydawali nową wersję książki, ten rozdział zostałby prawdopodobnie usunięty. Mimo to wszystko, co w nim powiedziano, jest nadal aktualne.

Zmiany w kodzie

Kod projektu został przejrzany, sprawdzony i zweryfikowany zgodnie z powyższymi uwagami. Zmiany w kodzie w stosunku do wersji pierwotnej są następujące:

  • Ścieżki do plików obrazków, które zaczynały się od ‘src/’, teraz zaczynają się od ‘JavaFX9/src/’ ze względu na zmiany w układzie modułów.
  • Usunięto Rozdział 30. “Nashorn” ze względu na usunięcie tego języka z JDK.
  • W przypadku urli ścieżka zmienia się z:
    URL url = this.getClass().getClassLoader().getResource("JavaFX9/src/resources/html/alert.html");
    na:
    URL url = this.getClass().getResource("/resources/html/alert.html");
  • Z powodu usunięcia języka Nashorn usunięto pliki:
    • Listing34_05.java oraz /resources/listing34_05.fxml
    • Listing34_06.java oraz /resources/listing34_06.fxml
    • Listing34_07.java oraz /resources/listing34_07.fxml
    • Listing34_08.java oraz /resources/listing34_08.fxml
    • Listing34_12.java oraz /resources/listing34_12.fxml
  • Folder ‘math’ dołączono do projektu jako moduł.
  • W module ‘math’ dodano brakujący folder ‘assets’
  • Pominięto projekty od Rozdzial36_1 do Rozdzial36_6. Nie wymagają one poprawek i można je ściągnąć ze strony Helionu.

Nowy kod

Poprawiony i zaktualizowany kod w postaci projektu IntelliJ IDEA możecie ściągnąć stąd:

UWAGA!
Jeżeli korzystacie z Google Chrome, przy pobieraniu mogą się pojawić ostrzeżenia o treści: “Plik JavaFX9.zip jest rzadko (albo: nie jest często) pobierany i może być niebezpieczny”. Możecie je zignorować – w plikach nie ma nic niebezpiecznego, a ostrzeżenie pojawia się ze względu na to, że zip zawiera pliki *.iml, charakterystyczne dla projektów IntelliJ IDEA, które są rzadko przesyłane.

Jeżeli w IntelliJ Idea będzie środowisko o nazwie “15” (czyli Open JDK 15.0.2) oraz biblioteka globalna o nazwie “javafx” (JavaFX 15.0.1), nie będziecie mieć problemu z importem projektu.

Do projektu trzeba dodać (tak jak się dodaje bibliotekę) dwa pliki *.jar obecne w folderze src/resources/jars.

W pliku do ściągnięcia nie umieszczano materiałów dotyczących rozdziału 36. Nie wymagały one żadnej zmiany i właściwie są już mało użyteczne, choć wciąż aktualne. Jeśli potrzebujesz – możesz użyć kodów dostępnych na stronie książki w Wydawnictwie Helion.

Nasza książka o JavaFX

Nasza książka o JavaFX już dostępna na stronie Helionu. Bardzo ją Wam polecam. Mimo że dotyczy Javy 9, jest kompatybilna z najnowszą wersją JavaFX, z uwzględnieniem zmian, o których czytaliście w powyższym tekście. Jest napisana przystępnym językiem, tłumaczy zagadnienia w prosty, jasny sposób i pozwala szybko nauczyć się korzystania z funkcjonalności JavaFX. Można ją traktować jako podręcznik, czytając krok po kroku, ale też nic nie stoi na przeszkodzie, by korzystać z niej, szukając konkretnych zagadnień.

Oprócz książki Helion udostępnia też pliki z kodami źródłowymi. Warto je pobrać, bardzo się przy nich napracowaliśmy, ale w efekcie powstał kod, który ułatwia zrozumienie treści znajdujących się w książce. Wszystkie kody można uruchomić i zobaczyć w praktyce, jak działają poszczególne elementy JavaFX. Pliki znajdują się tutaj:

W sprzedaży jest już też dostępna nowa, zaktualizowana wersja książki, zgodna z wersją JavaFX 17:

Kody do nowej książki znajdziecie tutaj:

A jeśli chcielibyście ściągnąć sobie pełny projekt IntelliJ IDEA z kodami przykładów, to jest dostępny tutaj:

Kod w Kotlinie można ściągnąć stąd:

Jeśli chciałbyś wiedzieć, jak zamienić kod JavaFX na Kotlina, to instrukcja znajduje się w tym artykule.

Zmiany w JavaFX od JavaFX 9

Od czasu wydania mojej i taty książki, o której pisałam w artykule Kulisy powstania książki “JavaFX 9. Tworzenie graficznych interfejsów użytkownika”, pojawiły się kolejne wersje Javy i JavaFX troszkę się zmieniła. Nie są to duże zmiany, ale warto o nich wspomnieć.

Zmiany w JavaFX 10

W JavaFX 10 nie było żadnych zmian w stosunku do Java 9. JavaFX została jedynie przeniesiona z Oracle do OpenJFX.

Zmiany w JavaFX 11

JavaFX 11 stała się zestawem modułów oddzielonych od JDK 11, wymaga jednak obecności przynajmniej OpenJDK 10, a najlepiej JDK 11, które jest rekomendowane.

Od tej wersji autonomiczne (standalone) moduły javafx.* są ładowane przez ładowarkę klas aplikacji i domyślnie nie wymagają zezwoleń (permissions). Aplikacje, które mają być uruchamiane z menedżerem bezpieczeństwa muszą specyfikować plik polityki bezpieczeństwa używając “-Djava.security.policy”, a także udzielając pozwolenia na każdy moduł javafx.*.

Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie JDK-8210617.

W tej wersji naprawiono też niektóre błędy i wprowadzono szereg rozszerzeń, ich listę znajdziesz tu: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 11.

Najważniejszą zmianą jest dodanie FX Robot API z klasą javax.scene.robot. Robot w module javafx.graphics.

Zmiany w JavaFX 12

W wersji JavaFX 12 brak przełomowych zmian. Listę rozszerzeń i naprawionych błędów znajdziesz tutaj: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 12.

Warte zauważenia jest dodanie obsługi File API oraz FileReader w WebView.

Zmiany w JavaFX 13

Ta wersja nie wnosi nic szczególnie istotnego. Lista rozszerzeń i naprawionych błędów znajduje się tu: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 13.

Zmiany w JavaFX 14

W wersji JavaFX 14 nadal brak przełomowych zmian. Listę rozszerzeń i naprawionych błędów znajdziecie tutaj: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 14.

Warte zauważenia jest wprowadzenie obsługi HTTP/2 do WebView.

Zmiany w JavaFX 15

Również i w tej wersji nie pojawiło się nic szczególnie istotnego. Listę rozszerzeń i naprawionych błędów dla JavaFX 15 znajdziecie tu: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 15, a dla JavaFX 15.0.1 tu: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 15.0.1.

Zmiany w JavaFX 16

Listę rozszerzeń i naprawionych błędów dla JavaDX 16 znajdziecie tutaj: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 16.

W tej wersji pojawia się dość istotna zmiana: od teraz JavaFX musi być załadowana z modułów umieszczonych na ścieżce modułów (MODULEPATH). Nie może być ładowana ze ścieżki klas (CLASSPATH).

Oprócz tych zmian w JavaFX 16 pojawił się też odkryty przez nas błąd. Do wykonania kodu tworzenia migawek zawierajacych linię
BufferedImage bi = SwingFXUtils.fromFXImage(wi, null);
wymagane są moduły java.desktop i javafx.swing. Niestety, ‘module-info.java’ wyrzuca komunikat pokazany na obrazku poniżej:

Komunikat: Module 'rozdzial07c' reads package 'java.applet' from both 'java.desktop' and 'java.desktop'

Usunięcie linii dotyczącej ‘java.desktop’ niczego nie zmienia, ale kod mimo wszystko się wykonuje. Prawdopodobną przyczyną komunikatu jest błąd w module ‘javafx.swing’. Problem występuje tylko w JavaFX 16, we wcześniejszych wersjach JavaFX się nie pojawia.

Zmiany w JavaFX 17

W tej wersji nie pojawiło się nic istotnego. Pełną listę zmian znajdziecie tutaj: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 17. Natomiast listę zmian dla wersji 17.0.0.1 i 17.0.1 można zobaczyć tu: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 17.0.0.1 i 17.0.1.

Zmiany w JavaFX 18

W tej wersji brak istotnych zmian. Pełną listę nowości znajdziecie tutaj: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 18.

Zmiany w JavaFX 19

Nie ma istotnych zmian w tej wersji. Pełną listę nowości znajdziecie tutaj: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 19.

Zmiany w JavaFX 20

W JavaFX 20 weszły w życie dwie ważne zmiany:

1) JavaFX 20 wymaga obecności JDK 17+.

2) W FXML silnik JavaScript jest domyślnie ustawiony na disabled. Aby użyć kodu JavaScript w FXML, oprócz dodania odpowiedniej biblioteki, należy ustawić zmienną systemową -Djavafx.allowjs=true. Najlepiej zmienną ustawić na true w metodzie init, a na false w metodzie stop.

Inne języki skryptowe nie wymagają żadnych zmian. Pełną listę nowości znajdziecie tutaj: lista naprawionych błędów oraz lista rozszerzeń dla JavaFX 20.

Nasza książka o JavaFX

Nasza książka o JavaFX już dostępna na stronie Helionu. Bardzo ją Wam polecam. Mimo że dotyczy Javy 9, jest kompatybilna z najnowszą wersją JavaFX, z uwzględnieniem zmian, o których czytaliście w powyższym tekście – ich realizację znajdziecie w artykule Aktualność książki “JavaFX 9. Tworzenie graficznych interfejsów użytkownika”. Książka jest napisana przystępnym językiem, tłumaczy zagadnienia w prosty, jasny sposób i pozwala szybko nauczyć się korzystania z funkcjonalności JavaFX. Można ją traktować jako podręcznik, czytając krok po kroku, ale też nic nie stoi na przeszkodzie, by korzystać z niej, szukając konkretnych zagadnień.

Oprócz książki Helion udostępnia też pliki z kodami źródłowymi. Warto je pobrać, bardzo się przy nich napracowaliśmy, ale w efekcie powstał kod, który ułatwia zrozumienie treści znajdujących się w książce. Wszystkie kody można uruchomić i zobaczyć w praktyce, jak działają poszczególne elementy JavaFX. Pliki znajdują się tutaj:

W sprzedaży jest już też dostępna nowa, zaktualizowana wersja książki, zgodna z wersją JavaFX 17:

Kody do nowej książki znajdziecie tutaj:

A jeśli chcielibyście ściągnąć sobie pełny projekt IntelliJ IDEA z kodami przykładów, to jest dostępny tutaj:

Kod w Kotlinie można ściągnąć stąd:

Jeśli chciałbyś wiedzieć, jak zamienić kod JavaFX na Kotlina, to instrukcja znajduje się w tym artykule.

Nowe wiaderko, czyli jak zaktualizować Android Studio

Od czasu do czasu w Android Studio pojawiają się okienka takie jak poniższe:

Dymek aktualizacji z tytułem: Platform and plugin updates i linkiem do słowa update

Oznacza to, że pojawiła się nowa aktualizacja Android Studio albo elementów SDK Androida (jeśli nie pamiętasz, co to jest, zajrzyj do wpisu o uruchamianiu Android Studio. Żeby tę nową aktualizację zainstalować, naciśnij na niebieski link ze słowem “Update”. Otworzy Ci się okienko informujące, co zostanie zaktualizowane, o takie:

okienko Platform and Plugin updates z przyciskami Update Now, Release Notes, Ignore This Update i Remind Me Later

Jeśli klikniesz na “Release Notes”, będziesz mógł przyjrzeć się dokładniej, co się zmieniło. Oprócz tego możesz aktualizację zignorować (przycisk “Ignore This Update”) – wówczas ta aktualizacja nie pokaże Ci się już nigdy więcej jako wyskakujące okienko (ale wciąż będziesz mógł wykonać ją ręcznie). Kolejną opcją jest odłożenie aktualizacji (przycisk “Remind me later”) – dzięki temu informacja o aktualizacji pojawi się ponownie przy kolejnym uruchomieniu Android Studio. I wreszcie – możesz po prostu od razu zainstalować aktualizację, klikając “Update Now”.

Po wybraniu tej ostatniej opcji otworzy Ci się kolejne okienko:

Okienko SDK Quickfix Installation z treścią licencji (Terms And Conditions). Po lewej stronie drzewo z listą kolejnych licencji. Na dole radiobuttony Decline (zaznaczony) i Accept oraz przyciski Previous (nieaktywny), Next (nieaktywny), Cancel i Finish (nieaktywny)

W tym okienku będziemy akceptować kolejne licencje. Oczywiście wypadałoby je najpierw chociaż przejrzeć 😉 Kliknij w białe kółeczko obok słowa “Accept” w dole okna. Teraz kolejno wybierz pozostałe elementy z listy po lewej stronie. Wystarczy wybrać te główne. Na każdy z nich trzeba kliknąć i wybrać opcję “Accept”. Kiedy zaakceptujesz już wszystkie, przycisk “Next” stanie się aktywny, jak na poniższym obrazku:

Okienko SDK Quickfix Installation z treścią licencji (Terms And Conditions). Po lewej stronie drzewo z listą kolejnych licencji. Na dole radiobuttony Decline i Accept (zaznaczony) oraz przyciski Previous (nieaktywny), Next, Cancel i Finish (nieaktywny)

Kliknij na “Next”. Otworzy się okienko podobne do poniższego:

Okienko Component Installer z paskiem postępu pobierania i przyciskami Background, Previous (nieaktywny), Next (nieaktywny), Cancel i Finish (nieaktywny)

Teraz pozostaje Ci tylko czekać. To może potrwać krótko albo długo – wszystko zależy od wielkości aktualizacji. Pasek postępu może długo stać w miejscu albo wielokrotnie cofać się do początku – nie przejmuj się tym. Poczekaj cierpliwie, aż przycisk “Finish” stanie się aktywny. Możesz kliknąć przycisk “Background” – powinien on sprawić, że okno zniknie, a pobieranie będzie się odbywało w tle. Jednak nie polecam jego naciskania – kiedy próbowałam go użyć, aplikacja po prostu się zawiesiła i konieczny był reset Android Studio.

Jeśli w trakcie instalacji pojawią się jakieś dodatkowe okna z ustawieniami, co się czasem zdarza, w większości przypadków najbezpieczniej pozostawić je bez zmian, klikając “Next” bądź “Finish”. No chyba że wiesz co robisz wprowadzając daną zmianę 🙂 Kiedy wreszcie aktualizacja się zakończy, kliknij przycisk “Finish”.

Okienko Component Installer z pełnym paskiem postępu pobierania (done) i przyciskami Background (nieaktywny), Previous (nieaktywny), Next (nieaktywny), Cancel (nieaktywny) i Finish

W kolejnej lekcji przyjrzymy się dokładniej stworzonemu w poprzedniej lekcji programowi i spróbujemy go zmodyfikować, a potem uruchomić. Na razie możesz wyłączyć aplikację, klikając krzyżyk w górnym rogu okna albo wybierając z menu File -> Exit. Jeśli pojawi Ci się pytanie “Are you sure you want to exit Android Studio?”, potwierdź chęć wyjścia, klikając “Exit”.