Reshma Saujani, założycielka organizacji Girls Who Code, napisała, że
„[…] brakuje książek, które opisywałyby, jak to jest być dziewczyną programistką. Zawsze powtarzam, że nie można stać się kimś, kogo w życiu się nie widziało. Ani o kim nic się nie czytało. Musimy czytać o dziewczynach takich jak my, żeby mieć odwagę próbować nowych rzeczy!” – „Kod przyjaźni”, s. 5-6).
Cóż, teraz już nie brakuje – książki Stacii Deutsch „Kod przyjaźni” i „Przyjaciółki rządzą” wypełniają tę lukę, a sądząc z komunikatu na końcu drugiego tomu serii, będzie ona kontynuowana.
O czym są te książki?
Książeczki z serii „Dziewczyny kodują” to powieści dla dziewczynek w wieku 10 – 12 lat. Opowiadają o czterech (a w drugim tomie – pięciu) przyjaciółkach, które zaczęły się uczyć kodowania. A jednocześnie przemycają pewną dawkę wiedzy programistycznej – głównie dotyczącej sposobów myślenia, ale też pseudokodu i terminologii. Książki są ciekawe, a bohaterki zróżnicowane – co jest bardzo ważne, bo pokazuje, że „programować każdy może”. Narratorką każdej z książek jest inna dziewczynka z tej samej grupy, co pozwala przyjrzeć się stworzonemu światu z różnych perspektyw.
W pierwszym tomie dziewczynki znajdują tajemnicze listy, w których otrzymują zadania do wykonania. Zadania są oczywiście związane z programowaniem – listy zapisane są pseudokodem. Jednocześnie czytelniczka jest ostrożnie wprowadzana w tajniki myślenia programistycznego oraz podstawowych elementów pseudokodu. W kolejnym tomie dziewczynki biorą udział w hakatonie – konkursie programistycznym, w którym ich zadaniem jest zaprogramować robota tak, by przeszedł przez labirynt. Jednocześnie pojawiają się kolejne terminy oraz prezentowany jest sposób, w jaki tworzy się oprogramowanie.
Trochę zastrzeżeń
Chociaż książki są dobrze napisane i nie zawierają błędów merytorycznych, pewne moje zastrzeżenia budzi tłumaczenie elementów pseudokodu na polski. Pojawia się ono tylko w pierwszym tomie – był to trudny wybór tłumaczki, która musiała zdecydować się albo na formę angielską, która mogłaby być niezrozumiała dla nieznającej angielskiego dziewczynki, albo na formę polską, która jednak odbiera temu fragmentowi część wymiaru edukacyjnego. W drugim tomie w analogicznej sytuacji pojawia się już słówko angielskie.
Drugie moje zastrzeżenie to trochę zbyt skomplikowany język, którym napisana jest jedna z definicji pod koniec książki – nie jestem pewna, czy czytająca dziewczynka zrozumie o co chodzi. To jednak są drobiazgi.
Czy warto podarować dziewczynce książkę z serii „Dziewczyny kodują”?
Książki same w sobie przedstawiają pewną wartość merytoryczną, przekazują podstawową wiedzę zarówno o podstawowych terminach związanych z kodowaniem, jak i o potrzebnym do tego sposobie myślenia. Są też ciekawe. Nie to jednak stanowi o ich wartości. Moim zdaniem najważniejsze jest to właśnie, co powiedziała cytowana wyżej Reshma Saujani – pokazują, że programowanie jest także dla dziewczynek, i że może być dla nich świetną zabawą. I że może się nim zajmować każdy. Nieważne, czy jest dziewczynką, czy chłopcem, typem strojnisi czy sportsmenki. Kodować każdy może.
Książki burzą też mit samotnego, niechętnego ludziom programisty-ekscentryka i pokazują, że programowanie to tak naprawdę często praca zespołowa. A tym samym zachęcają dziewczynki do podjęcia pierwszych prób. I to właśnie liczy się dla mnie w tych powieściach najbardziej.
Wszystkie cytaty w tekście pochodzą z książkek Stacii Deutsch „Kod przyjaźni” i „Przyjaciółki rządzą” z serii „Dziewczyny kodują”. Tł. K. Rosłan, Warszawa 2017.
